بررسی جامع نیازهای اقتصادی و طراحی ساز و کار حمایتی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر

بررسی جامع نیازهای اقتصادی و طراحی سازوکار حمایتی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر

با توسعه روزافزون زیرساخت‌های ارتباطی و تولید و عرضه محتواهای متنوع صوتی و تصویری در این بسترها از سوی کاربران حقیقی و حقوقی؛ ساماندهی محتواهای منتشرشده در فضای مجازی در کشور و توسعه محتواهای غنی اسلامی به زبان فارسی در این فضا امری ضروری به نظر می‌رسد. ازاین‌رو، در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی و نظریه تفسیری شورای محترم نگهبان از این اصل، با دستور ریاست محترم سازمان صداوسیما، سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی «ساترا» بر اساس ابلاغیه مورخ ۹۴/۰۶/۲۲ به ریاست محترم جمهور (به‌عنوان ریاست شورای عالی فضای مجازی) تشکیل شده است.

بر این اساس، تمام نهاد‌های حاکمیتی شامل دولت، مجلس شورای اسلامی، مرکز ملی فضای مجازی، نهاد‌های نظارتی نظیر شورای نگهبان و سازمان بازرسی کل کشور و سایر ارکان قوه قضاییه در لزوم انجام تنظیم‌گری رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر توسط ساترا «به نمایندگی از سازمان صداوسیما» متفق‌القول هستند.

ساترا به دنبال آن است که با تحقق مأموریت خود موجب ارتقای سلامت و کیفیت خدمات رسانه‌ای صوت و تصویر فراگیر در فضاى مجازى، تقویت و ارتقای جایگاه صنعت رسانه‌اى صوتى-تصویرى جمهورى اسلامى ایران در رقابت‌هاى سنگین جهانى، حفاظت از مرزهاى رسانه‌اى کشور و کاهش آسیب‌پذیرى جامعه در مقابل هجمه‌هاى فرهنگى بیگانگان، جلوگیرى از انحصار و تضمین رقابت سالم و در نهایت زمینه‌سازى تحقق الگوى رسانه‌اى در تمدن نوین اسلامى شود.

مهم‌ترین وظایف ساترا به شرح زیر است:

  • ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر در راستای حمایت از خدمات‌دهندگان و تأمین حقوق کاربران
  • تسریع، تسهیل و شفاف‌سازی روند و فرآیند اعطای مجوز به ارائه‌کنندگان خدمات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی
  • افزایش کسب‌وکار و زمینه‌سازی تسهیلگری برای فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر

رویکرد ساترا بر حمایت کامل از فعالان رسانه‌های صوت و تصویر به‌عنوان خط مقدم نبرد و دفاع از «حاکمیت رسانه‌ای» کشور در مقابل غول‌های بین‌المللی بنا شده است لذا رویکرد تنظیم‌گری تسهیل‌گرانه و مشارکتی به‌عنوان شعار این سازمان و مبتنی بر مشارکت حداکثری خود رسانه‌ها شکل گرفته است.

گزارش پیش رو با هدف تسهیل گری و طراحی سازوکارهای حمایتی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر تدوین شده است. این گزارش مشتمل بر 6 فصل اصلی و یک فصل به‌عنوان پیوست می‌باشد که در هر یک از فصول مطالب به شرح زیر آورده شده است:

شرح پروژه

  • فصل 1-مفاهیم و کلیات
    • در این فصل از گزارش که به‌عنوان مقدمه سایر فصول می‌باشد، مفاهیم و کلیات مرتبط با حوزه صوت و تصویر فراگیر معرفی خواهند شد. مفاهیمی همچون IPTV، OTT، VOD و UGCازجمله مفاهیمی هستند که در این فصل به بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود. تعاریف، ویژگی‌ها، مقایسات و … ازجمله مواردی هست که در باب این مفاهیم ارائه می‌گردند.
  • فصل 2-موانع صنعت صوت و تصویر فراگیر
    • در این فصل از گزارش و در ابتدا مفاهیم مرتبط با سازمان تنظیم مقررات آورده می‌شود که شامل مواردی از قبیل تعریف سازمان تنظیم مقررات، روند تحولات مربوط به تنظیم مقررات، رویکردها و نسل‌های جدید تنظیم مقررات، اصول، الزامات و چارچوب کلان نظام جامع رگولاتوری در کشور، دلایل نیاز به بازنگری رگولاتوری، ویژگی‌های سازمان تنظیم مقررات و چارچوب و شالوده اصلی مدل جامع نظام رگولاتوری کشوری ازجمله مواردی است که در این بخش به آن اشاره می‌شود.
    • در بخش دوم از این فصل به شناسایی بازار از دید مشکلات و موانع صنعت خواهیم پرداخت. تبیین مدل مشارکتی و ملاحظات پیاده‌سازی iptv در ایران در قسمت اولیه این بخش خواهد آمد. پس‌ازآن سازمان‌های قانون‌گذار بر عرصه صوت و تصویر فراگیر را بررسی خواهیم کرد و به تبیین نقش هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت. همچنین دریکی دیگر از قسمت‌های این فصل، قوانین مرتبط با حوزه صوت و تصویر فراگیر را بررسی خواهیم کرد. در نهایت و در آخرین قسمت از این بخش، به بررسی نقش سازمان صداوسیما در عرصه نظارت و رگولاتوری سرویس محتوا خواهیم پرداخت.
  • فصل 3-مطالعات میدانی و تطبیقی راهکارهای تسهیل گری
    • در این فصل از گزارش مطالعات میدانی و تطبیقی راهکارهای تسهیل گری انجام خواهد گرد که مشتمل بر چند بخش می‌باشد. در بخش اول به بررسی بازار صوت و تصویر در جهان پرداخته می‌شود و مروری بر آخرین وضعیت این بازار در جهان ارائه خواهد شد. پس‌ازآن راهکارهای تسهیل گرایانه در سایر کشورها مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به این مطلب اشاره می‌شود که چه اقداماتی در سایر کشورها در خصوص تسهیل گری صوت و تصویر فراگیر انجام می‌گیرد. این بخش مشتمل بر دو عنوان سازمان‌های رگولاتور در سایر کشورها و قوانین حوزه OTT و تلویزیون پولی در سایر کشورها خواهد بود
  • فصل 4- طراحی انواع، اولویت‌بندی و سازوکار پیاده‌سازی اقدامات تسهیل گرایانه در حوزه صوت و تصویر فراگیر
    • در این فصل از گزارش، انواع اقدامات تسهیل گرایانه در حوزه صوت و تصویر فراگیر با استفاده از یافته‌های فصول قبل شناسایی و معرفی خواهند شد. پس‌ازآن و با کمک نظر مدیران و کارشناسان شرکت‌های حوزه صوت و تصویر فراگیر و همچنین ترجیحات ساترا، این اقدامات اولویت‌بندی خواهد گردید.
  • فصل 5 پیشنهاد عناوین و محورهای مقررات موردنیاز برای پیاده‌سازی اقدامات تسهیل گرایانه
    • در این فصل از گزارش، محورها و عناوین مقررات موردنیاز جهت پیاده‌سازی اقدامات شناسایی شده فصل قبل ارائه می‌شود. محورها و عناوین به تفکیک سازمان‌ها و نهادهای تأثیرگذار در حوزه صوت و تصویر فراگیر ارائه می‌شود.
  • فصل 6 گزارش آسیب‌شناسی از مقررات وضع شده فعلی سازمان و پیشنهاد رفع موانع ناشی از مقررات بد
    • در آخرین فصل گزارش نیز گزارشی از آسیب‌شناسی مقررات وضع شده فعلی سازمان ارائه می‌شود. بدین منظور در ابتدا نگاشت نهادی پیشنهادی مشاور که مشتمل بر بازیگران کلیدی و نقش آن‌ها در حوزه صوت و تصویر فراگیر است ارائه می‌شود. پس‌ازآن گزارشی از صورت‌جلسات و تفاهم‌نامه‌های منعقده سازمان در راستای اقدامات تسهیل گرایانه شناسایی شده ذکر می‌گردد. در نهایت نیز راهکار مشاور جهت جلب همکاری بهتر نهادهای تأثیرگذار بر عرصه صوت و تصویر فراگیر ارائه می‌گردد.